Bayram günleri kurulan büyük sofraları herkes sever. Bazen mümkün olmaz, çekirdek aileyle oturulur sofraya, bazen akrabadan yakın arkadaşlarla… Her halükârda o sofrada bolluk, rahmet ve sevinç olur. 30 günlük oruç döngüsünden sonra birinci kahvaltıya duyulan hasretle coşup fazla hamurişi ve kalori doldursa da tabaklarımızı bayram gezmelerinde ikram edilen baklavadan da vazgeçmez, kalori saymaya üç gün orta veririm ben.
Bayram pişisi kimi bölgelerimizde arife gününden yapılır, bahis komşuya dağıtılır, hayır duaları alınır. Bayram sabahı da ısıtılıp yenir ancak ben kesinlikle sabah kahvaltısı için taze taze kızartılmışını severim. Mayalı hamur hiç yapmamış olanlar bile çarçabuk yapabilir. 300 ml su (1,5 su bardağı), 1 paket kuru mayayla 1 tatlı kaşığı şekeri eritin. 10 dakika üzeri kapalı bekletin. Maya köpürsün. 500 gram un ve tekrar 1 tatlı kaşığı tuz ekleyip evvel spatulayla düzgünce karıştırın, akabinde elinizle güzelce yoğurun. 1 saat kadar ılık bir yerde üzeri kapalı bekletin. İki katına çıkınca elinizi biraz yağlayıp hamurun gazını çıkararak kısacık yeniden yoğurun ve elinizle form verip kızgın derin yağda kızartın.
Ben pişiyi ekşi maya ve tam buğday unuyla yapıyorum ve mayalanması için 1 gece evvelce hazırlayıp buzdolabında bekletiyorum. Sabah dolaptan çıkarıp annemlere gidene kadar oda sıcaklığına geliyor ve orada kızartıyorum. Mayalı hamurun tekrar de size sıkıntı geleceğini düşünüyorsanız mayasız pişi yapabilirsiniz. Bunun için 3 yemek kaşığı yoğurt, 1 yumurta, 2-3 yemek kaşığı sıvıyağ ve 1 su bardağı da su koyun bir kaba, yeniden yarım kilo kadar un ve 1 paket kabartma tozu ekleyin ve olağan tuzunu da unutmayın. Hamuru yoğurup çabucak kızartabilirsiniz.
Hamurişlerinde ortam ısısından un cinsine birçok değişken tesirli olacağı için elinize yapışıyorsa, çok cıvık olduysa un eklemekten çekinmeyin. Çok eklerseniz pişileriniz sert olur, bu nedenle dikkat edin. Baktınız çok sert, biraz yağ, biraz su ekleyerek kıvamını ayarlayın.
PEYNİRLERİ LEZZETLENDİRELİM
Pişimiz hazırsa yumurtayı, peyniri, zeytini de koyduk mu tamamdır diyemiyoruz bayram sofrasında. Zira ismi üzerinde bayram üzere sevinçli olmalı. Kırmızı Meksika biberlerinden bir adedini çekirdeklerini çıkarıp (acısını azaltmak için) incecik doğruyorum, 3-4 tane kuru domates (zeytinyağında bekletilmiş olanlardan) de doğrayıp zeytinyağı ve bir kaşık kadar balsamik sirkeyle harmanlıyorum.
Bu noktada istediğiniz baharatı kullanabilirsiniz ya da kullanmayın, damak tadınız bilir. Ben bir çimdik kekik ekliyorum. Bu sosu güzelce karıştırınca içine 200 gram kadar gelecek kalınca bir dilim beyazpeyniri küçük mini küpler halinde doğrayıp (ya da irice elinizle parçalayabilirsiniz de) ekliyorum. Sosla peyniri de biraz karıştırıp servis tabağına alabilirsiniz.
Siyah zeytinleri, tane kişnişle sunmayı seviyorum; yeşil zeytine de taze zahter yakışıyor lakin bulamazsanız sorun değil, zevkinize nazaran baharat eklemek hür.
Yumurtayı çılbır yerine tahinli bir sosla denemenizi önereceğim. Tekrar kayısı kıvamında haşlayın yumurtaları. Sosu için yarım su bardağı kadar tahin, bir diş rende sarımsak, yarım limon suyu ve 2-3 yemek kaşığı soğuk suyu uygunca çırpın. Ben bu sosu fırınladığım sebzelere de kullanıyorum lakin yumurtayla da çok efsanevi bir sonuç çıkıyor ortaya. Servis tabağının altına bu sosu koyun, üzerine ikiye kesilmiş yumurtaları dizin ve bunların üzerine de başka bir kapta erittiğiniz kızgın tereyağında çevirdiğiniz kırmızı toz biberi gezdirin. Çok doyurucu ve vazgeçilmez tariflerinizden biri olacak.
Sofraya böreksiz oturmak istemeyenler için de aşağıda kusursuz bir börek tanımım var.
Bayramınız kutlu, sofralarınız bol lezzetli olsun.
PESTOLU FIRINLANMIŞ ÇERİ (4 KİŞİLİK)
NE LAZIM?
◊ 1 kâse çeri domates
◊ 100 gr roka (ıspanak da olur)
◊ 6-7 çekirdeksiz yeşil zeytin
◊ 40 gram kaju fıstığı ya da yer fıstığı ya da ceviz
◊ 1 yemek kaşığı rendelenmiş parmesan (yoksa eski kaşar ya da tulum)
◊ 4-5 yaprak fesleğen
◊ 2 buz küpü
◊ Yeterince tuz ve zeytinyağı
NASIL YAPARIM?
◊ Domateslerin üzerine biraz zeytinyağı gezdirip tuzlayın ve 180 derece fırında yumuşayana kadar pişirin.
◊ Bir blendıra pesto yeşilliklerini, zeytin, fıstık, peynir ve buzu koyun, krema haline gelene kadar karıştırın.
◊ Pestoyu bir tabağa yayın, üzerine fırınlanmış domatesleri koyun, tepside kalan sosu da üzerine gezdirin.
KATMER BÖREĞİ (1 TEPSİ)
NE LAZIM?
◊ 200 ml süt
◊ 200 ml su
◊ 1 paket maya
◊ 1 tatlı kaşığı şeker
◊ 1 çay kaşığı tuz
◊ 600 gr un
◊ 100 gr tereyağı + 100 gr sıvıyağ (karıştırın)
◊ 1 yumurta sarısı
◊ 1 su bardağı rendelenmiş taze kaşar peyniri
NASIL YAPARIM?
◊ Ilık sütü ve şekeri bir kâseye koyun ve mayayı eritin, 10 dakika sonra köpürünce suyu ve tuzu ekleyin.
◊ Unu katın ve pürüzsüz bir hamur
haline getirin.
◊ Oda sıcaklığında 1-2 saat 2 katına çıkıncaya kadar dinlendirin.
◊ Tezgâha alıp katlayın ve tekrar top haline getirip 3’e bölün. Her birini beze haline getirin.
◊ İlk bezeyi inceltebildiğiniz kadar ince açıp büyük bir tepsiye alın, üzerine yağ sürün ve rendelenmiş peynirden birkaç tutam serpin. Öteki yufkayı açın, üzerine serin. Tekrar yağlayın ve peynir serpin. Son yufkayı da serip, yağlayıp peynirini serpin.
◊ Şimdi son serptiğimizden başlayarak zarf üzere tek tek ve üst üste katlama yapın. Yani son serdiğiniz yufkayı evvel sağdan ortaya, sonra soldan ortaya katlayın. İki uç ortada birleşecek. Birebirini alt ve
üst uçlara yapın. Gözleme formu olacak ve bu sırada her kata yağ sürmeyi unutmayın. Birebirini birinci yapılan ortada kalacak biçimde üst üste ikinci yufka ve üçüncü için de yapın. Artık tepsinizin ortasında büyük bir zarfınız oldu.Ellerinizle bastırarak tepsi boyutunda büyütün.
◊ Yumurta sarısı sürüp keskin bir bıçakla verev kesikler atın. 200 derece fırında 25 dakika yahut
her iki yüzü kızarana kadar pişirin.