Son Dakika Haberler Haberiniz Olsun
Related Articles
Breanna Bortner, kendisine teşhis konmadan evvel köpeği Mochi’nin garip davrandığını fark etti. Sağ göğsündeki tarama sonuçlarını beklerken, Mochi ansızın bu bölgeye odaklandı. Bortner’ın göğsünü koklamaya ve patilemeye başladı, başını bölgeye gömdü. Tıpkı vakitte bir akrabasının cockapoo cinsi köpeği Gunner da tıpkı şeyi yapmaya başladı.
Daha evvel köpeklerin sahiplerinin kanserlerini koklayarak tespit ettiğine dair kıssaları duyan Bortner, bunun güzel bir şey olmadığını çabucak anladı. Günler sonra, kendisine birçok yaygın tedaviye dirençli agresif bir göğüs kanseri tipi olan üçlü negatif göğüs kanseri teşhisi konuldu.
‘RUTİN MUAYENEM PAK ÇIKMIŞTI AMA…’
Bortner, Daily Mail’e yaptığı açıklamada “Göğsümdeki kitle bir buçuk santim büyüklüğündeydi. Üç ay evvel rutin bir göğüs muayenem pak çıkmıştı. Üç ay sonra bu türlü bir teşhis almam bu üçlü negatif göğüs kanserinin ne kadar süratli ve agresif olduğunu gösteriyor. Üç ay içinde hissedilmeyen ve fark edilemeyen bir durumdan fizikî bir kitleye dönüştü. Bu teşhisten sonra bir düzineden fazla acımasız kemoterapi seansı ve mastektomi (meme kanserinin tedavi edilmesi için göğüs dokusunun çıkarıldığı cerrahi operasyon) geçirdim” dedi.
New York Post (@nypost)’in paylaştığı bir gönderi
‘KÖPEKLERİN NE KADAR ZEKİ OLDUKLARINI SAHİDEN KÜÇÜMSÜYORUZ’
Bu kanser çeşidinde erken evrelerde sağ kalım oranı yüzde 100’e yakınken, lenf bezlerine ve etraf organlara yayıldığında sağ kalım oranı yüzde 31’lere kadar düşüyor. Bortner o sırada esasen testlerden geçiyordu, lakin Mochi’nin davranışlarındaki değişimin kendisine bir şeylerin karşıt gittiğini fark ettirdiğini söyledi. Bu, kendisine teşhis konulmasını ve çabucak tedaviye başlanmasını sağlayan hatta hayatını kurtaran bir durumdu…
Kendi blog sayfasında yaşadıklarını da kaleme alan Bortner, “Konuşmadıkları ve bizimle irtibat kuramadıkları için (köpeklerin) ne kadar zeki olduklarını nitekim küçümsüyoruz; lakin hareketleri bize açıkça neye odaklandıklarını yahut farkında olduklarını gösteriyor” tabirlerini kullandı.
SADECE KANSER DEĞİL, EPİLEPSİ HASTALARINDA YAKLAŞAN NÖBETİ BİLE HİSSEDEBİLİYORLAR
Bilim insanları, köpeklerin koku alma duyusunun insanlardan 10 bin ila 100 bin kat daha güçlü olduğunu varsayım ediyor; bu da birtakım ırkların bir çay kaşığının milyarda biri kadar bir maddeyi tespit edebildiği manasına geliyor.
Mochi, zekası ve keskin koku alma duyusu nedeniyle başlangıçta avcılık için yetiştirilen iki cins olan kaniş ve cocker spaniel’in karışımı. Bu üstün koku alma duyusu, uyuşturucudan patlayıcıya kadar her şeyi tespit etmek için kullanılıyor. Birtakım ırklar, diyabet hastalarının kan şekerindeki değişiklikleri bile koklayabiliyor yahut epilepsi hastası bir sahibinde yaklaşan nöbeti hissedebiliyor.
KANSERDEKİ KİMİ BİLEŞENLERİ KİŞİNİN CİLDİNDE, NEFESİNDE, İDRARINDA VE DIŞKISINDA TESPİT EDEBİLİYORLAR
Kanser durumunda ise makûs huylu hücreler, uçucu organik bileşikler (VOC) ismi verilen ve eşsiz koku imzaları bıraktığı düşünülen küçük kimyasallar salgılar. Bilhassa keskin koku alma duyusuna sahip köpekler, bu kokuları bir kişinin cildinde, nefesinde, idrarında, dışkısında yahut terinde tespit edebilir.
Ayrıyeten köpeklerin koku alma yeteneği insanlardan çok daha üstün olduğundan araştırmalar, kanser şimdi ‘yerindeyken’, yani birincil bölgesinden yayılmamışken bile bu kokuları alabildiklerini öne sürüyor.
BORTNER’IN GÜÇLÜ TEDAVİ SÜRECİ: 16 TIP KEMOTERAPİ VE BİR YIL İMMÜNOTERAPİ TEDAVİSİ GÖRDÜ
Bortner, her iki göğsünün de alındığı çift mastektomi ameliyatına girmeden evvel 16 tıp kemoterapi ve bir yıl immünoterapi tedavisi gördü. Kısa bir mühlet sonra kanseri yendiği açıklandı ve artık hastalığın geri dönmediğinden emin olmak için üç ayda bir taramalar yapılıyor.
Bortner, tedavisi sırasında Mochi ile ortalarında ayrılmaz bir bağ oluştuğunu, kanepede sarılıp sayısız saat geçirdiklerini söylüyor. Bilhassa kanser hastalığının duygusal boyutuyla gayret ederken Mochi daima yanındaydı. Bortner’ın eşi işten geldiğinde bile Mochi, onunla vakit geçirmeyi tercih ediyordu. Tüm bu süreci Bortner şu biçimde özetliyor: “Sürekli ağlıyordum ve o bundan hoşlanmıyordu. Benimle çok ilgilendi. Sahiden şifa arkadaşım oldu. O benim artık her şeyim, kahramanım…”
Mochi, tedavisi bittikten sonra Bortne’ın göğüslerini patileriyle okşamayı bıraktı. Fakat güzelleştikten sonra meskenden daha fazla çıkmaya başlayınca Bortner’da ayrılık telaşı oluştu. Bortner blog sayfasında bu durumla ilgili “Benimle çok fazla vakit geçirdi. Artık konuttan ayrıldığımda yahut o meskende yalnızken, çöp kutusuna giriyor ve yeni davranışlar sergiliyor. Bu derdini hafifletmek için eğitmeniyle birlikte çalışıyoruz” tabirlerini kullandı.
Bortner, kanseri yenmenin akabinde artık online işini sürdürmeye ve bilhassa kendisi üzere genç bayanlarda göğüs kanseri konusunda farkındalık yaratmaya odaklanıyor. Tabiplerin kaygılarını dikkate alarak, kanser yayılmadan evvel test yaptırdığı için şanslı olduğunu vurgulayan Bortner, Mochi’nin dikkatinin, bugün hâlâ hayatta olmasının en kıymetli sebeplerinden biri olduğunu söz ediyor.
HER KÖPEK KANSERİ TESPİT ETMEK İÇİN EĞİTİLEBİLİR Mİ?
Kaliforniya’daki In Situ Vakfı’nın yöneticisi Dina Zaphiris, çabucak hemen her köpeğin kanseri tespit edebilmek için eğitilebileceğini belirtti. Ancak çoklukla Alman Kurdu, Labrador, Kaniş ve çoban köpeklerini tercih ettiklerini söz etti.
Almanya’da 2021 yılında gerçekleştirilen bir araştırmada, köpeklerin nefes ve idrar örneklerinden akciğer kanserini tespit etme yetenekleri test edildi. Çalışmaya katılan bir köpek, bir yıllık eğitim programının akabinde 41 akciğer kanseri örneğinden 40’ını gerçek bir halde iddia ederek yüzde 98 muvaffakiyet oranı elde etti.
Aynı yıl Japonya’da yapılan diğer bir çalışmada, araştırmacılar bir Labrador cinsi köpeği, göğüs kanseri hastalarının idrar örneklerindeki VOC’leri tanıyabilmesi için eğitti. Çift kör deneyde, köpek 40 göğüs kanseri hastasını yüzde 100 doğrulukla teşhis edebildi.
Japonya’daki bir öbür Labrador, nefes ve dışkı örnekleriyle kolon kanseri olaylarının yüzde 90’ından fazlasını, hatta en erken evrelerdeki kanserleri dahi tespit etti.
2019 yılında gerçekleştirilen bir öteki çalışmada ise üç beagle, sekiz haftalık eğitim sürecinin akabinde akciğer kanseri hastalarının kan serum örnekleri ile sağlıklı denetimlerin kan örneklerini yüzde 97 doğruluk oranıyla ayırt edebildi.
Köpeklerin öbür köpeklerdeki kanseri de tespit edebildiği gösterildi. Wisconsin Üniversitesi ve Alabama Üniversitesi’ndeki araştırmacıların 2023’teki çalışması, köpeklerin öteki köpeklerin tükürüğünde kanser biyobelirteçlerini tespit edebileceğini ortaya koydu.
Ekip, kanserli köpeklerden 139, sağlıklı köpeklerden ise 161 tükürük örneği topladı. Üniversitenin basın bültenine nazaran, altı koklayıcı köpek, kanserli ve sağlıklı örnekler ortasında yüksek hassaslık ve özgüllük oranlarıyla ayrım yapmayı başardı. Bununla birlikte, Mochi üzere birçok köpeğin özel bir eğitime gereksinim duymadığı da belirtildi.
İngiliz Tıp Dergisi British Medical Journal’da yayımlanan bir hadise raporuna nazaran ise İngiltere’de yaşayan 75 yaşındaki bir adam, köpeğinin daima kulağının gerisini yaladığını fark ettikten sonra hekimine başvurdu. Yapılan testler sonucunda, cilt kanserinin en ölümcül çeşidi olan melanom hastalığına yakalandığı tespit edildi.
Daily Mail’in ‘Woman has double mastectomy after aggressive cancer caused strange symptom that her DOG noticed first’ ile New York Post’un ‘My dog knew I had cancer before I did — then helped me through chemo: ‘He was a greater purpose for me’ başlıklı haberlerinden derlenmiştir.
Fotoğraflar: Alamy
